Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

turbae Su

  • 1 turba

    turba, ae, f. (τύρβη), I) die lärmende Unordnung einer Menge, die Verwirrung, das Getümmel, Gewühl, Gedränge, der Trubel, Tumult, Lärm, quanta in turba viveremus, Cic.: maximas in castris effecisse turbas dicitur, Cic.: turba est nunc apud aram, Plaut.: di boni, quid turbae est, Ter.: dum hae silescunt od. consilescunt turbae, Komik.: v. Lärm weniger od. eines einzelnen, inceperat turba inter eos, Ter.: ecce autem nova turba atque rixa, Cic.: quas turbas dedit, wie hat er sich unangenehm gemacht, Ter. (u. so diu etiam turbas dabit, Ter.: u. mirum adeo nisi frater domi turbam aliquam dederit ebrius, Caecil. com. fr.): ne turbam faciat, Ter. – Insbes.: a) Sturm = aufgeregtes Wesen, Zornesausbruch, opperiar ut sciam num quidnam haec turba tristitiae adferat, Ter. Andr. 235 Sp.: tum illae turbae fient, Ter. Andr. 380. – b) Plur. turbae, Umtriebe, Ränke, tuae mihi turbae non placent, Plaut. mil. 479. – II) meton., die ungeordnete Menge, der Haufe, Schwarm, die Schar, 1) zunächst von der Menschenmenge auf der Straße, im Lager usw., a) übh.: das Menschengewühl, der Volkshaufe, das Volk, die Leute, alqm videre in turba, Cic.: ex hac turba et colluvione (hominum) discedam, Cic.: turbam sub movere (v. Liktor) Liv.: alqm extrahere turbā oppositis umeris, Hor. – turba ducum, Umgebung, Gefolge, Verg.: u. so mea turba, Liv. 6, 15, 10 (§ 9 circumfusa turba lateri meo; vgl. unten no. 2): turba credula, Ov. fast. 4, 312 u. (bl. v. Titus u. Aruns) 2, 716: terrarum nos duo turba sumus, sind nur wir zwei das Volk, Ov. met. 1, 355: Latonae turba, von deren zwei Kindern, Ov. met. 6, 200. – b) insbes. = vulgus, verächtlich vom großen Haufen, im Ggstz. zu den Vornehmen, den Befehlshabern usw., der Schwarm, forensis, Liv.: admiratio vulgi atque turbae, Cic.: consul alter velut unus turbae militaris erat, wie einer aus dem Haufen der Gemeinen, Liv.: turba navalis mixta ex omni genere hominum, die aus Leuten aller Art gemischte Bemannung, Liv.: ut te eripias ex ea, quam ego congessi in hunc sermonem, turba patronorum, Cic. Brut. 332 (vgl. gleich darauf nec decet te... numerari in vulgo patronorum): si in turbam exisset ab homine tam necessario se relictum, wenn es unter das Kriegsvolk (seine Leute) käme, Nep. – 2) v. Göttern, Tieren u. Lebl.: Chrysippus magnam congregat turbam ignotorum deorum, Cic.: turba canum, Ov.: volucrum, Ov.: u. so turba mea, mein Häufchen = meine Brut, meine Jungen, Phaedr. 1, 19, 9 (vgl. oben no. II, 1 aus Liv.). – turba rotarum, Ov.: iaculorum, Ov.: arborum, Ov.: rerum, Ov.: negotiorum, Sen.: vulnerum, Plin.: inanium verborum, leerer Wortschwall, Quint.: querelarum, Schwall von Kl., Iustin.: turbam tantummodo congregat, ex qua sine discrimine occupet proximum quodque, er sammelt eine bloße Masse, Quint. 10, 1, 7 Halm.

    lateinisch-deutsches > turba

  • 2 turba

    turba, ae, f. (τύρβη), I) die lärmende Unordnung einer Menge, die Verwirrung, das Getümmel, Gewühl, Gedränge, der Trubel, Tumult, Lärm, quanta in turba viveremus, Cic.: maximas in castris effecisse turbas dicitur, Cic.: turba est nunc apud aram, Plaut.: di boni, quid turbae est, Ter.: dum hae silescunt od. consilescunt turbae, Komik.: v. Lärm weniger od. eines einzelnen, inceperat turba inter eos, Ter.: ecce autem nova turba atque rixa, Cic.: quas turbas dedit, wie hat er sich unangenehm gemacht, Ter. (u. so diu etiam turbas dabit, Ter.: u. mirum adeo nisi frater domi turbam aliquam dederit ebrius, Caecil. com. fr.): ne turbam faciat, Ter. – Insbes.: a) Sturm = aufgeregtes Wesen, Zornesausbruch, opperiar ut sciam num quidnam haec turba tristitiae adferat, Ter. Andr. 235 Sp.: tum illae turbae fient, Ter. Andr. 380. – b) Plur. turbae, Umtriebe, Ränke, tuae mihi turbae non placent, Plaut. mil. 479. – II) meton., die ungeordnete Menge, der Haufe, Schwarm, die Schar, 1) zunächst von der Menschenmenge auf der Straße, im Lager usw., a) übh.: das Menschengewühl, der Volkshaufe, das Volk, die Leute, alqm videre in turba, Cic.: ex hac turba et colluvione (hominum) discedam, Cic.: turbam sub movere (v. Liktor) Liv.: alqm extrahere turbā oppositis umeris, Hor. – turba ducum, Umgebung, Gefolge, Verg.: u. so mea turba,
    ————
    Liv. 6, 15, 10 (§ 9 circumfusa turba lateri meo; vgl. unten no. 2): turba credula, Ov. fast. 4, 312 u. (bl. v. Titus u. Aruns) 2, 716: terrarum nos duo turba sumus, sind nur wir zwei das Volk, Ov. met. 1, 355: Latonae turba, von deren zwei Kindern, Ov. met. 6, 200. – b) insbes. = vulgus, verächtlich vom großen Haufen, im Ggstz. zu den Vornehmen, den Befehlshabern usw., der Schwarm, forensis, Liv.: admiratio vulgi atque turbae, Cic.: consul alter velut unus turbae militaris erat, wie einer aus dem Haufen der Gemeinen, Liv.: turba navalis mixta ex omni genere hominum, die aus Leuten aller Art gemischte Bemannung, Liv.: ut te eripias ex ea, quam ego congessi in hunc sermonem, turba patronorum, Cic. Brut. 332 (vgl. gleich darauf nec decet te... numerari in vulgo patronorum): si in turbam exisset ab homine tam necessario se relictum, wenn es unter das Kriegsvolk (seine Leute) käme, Nep. – 2) v. Göttern, Tieren u. Lebl.: Chrysippus magnam congregat turbam ignotorum deorum, Cic.: turba canum, Ov.: volucrum, Ov.: u. so turba mea, mein Häufchen = meine Brut, meine Jungen, Phaedr. 1, 19, 9 (vgl. oben no. II, 1 aus Liv.). – turba rotarum, Ov.: iaculorum, Ov.: arborum, Ov.: rerum, Ov.: negotiorum, Sen.: vulnerum, Plin.: inanium verborum, leerer Wortschwall, Quint.: querelarum, Schwall von Kl., Iustin.: turbam tantummodo congregat, ex qua sine discrimine occupet proximum
    ————
    quodque, er sammelt eine bloße Masse, Quint. 10, 1, 7 Halm.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > turba

  • 3 turba

    turba, ae, f.    - [gr]gr. τύρϐη. [st1]1 [-] trouble (causé par un grand nombre de personnes), tumulte, désordre, confusion et bousculade (d'une foule); agitation (populaire ou révolutionnaire), émeute, sédition, perturbation.    - ecce autem nova turba atque rixa, Cic. Verr. 4, 448: mais voici un nouvel incident, une nouvelle querelle.    - quanta in turba viveremus, Cic.: dans quel désordre nous vivions.    - turbas efficere, Cic.: faire éclater des désordres. [st1]2 [-] bruit, tapage, vacarme, dispute, querelle; trouble, embarras, désagrément.    - uxori turbas conciet, Plaut.: il fera une scène à sa femme.    - tum illae turbae fient, Ter.: alors ce seront de belles scènes.    - inceperat turba inter eos, Ter. Eun.: le tapage avait commencé entre eux.    - turbas dare, Plaut. Bacc. 355: causer du trouble. [st1]3 [-] foule en désordre, cohue, troupe, bande, meute.    - turba ruunt in me luxuriosa proci, Ov.: les prétendants, troupe impudente, m'assaillent.    - c. vulgus turba patronorum, Cic. Brut. 97, 332: foule obscure d'avocats.    - haec turba, Cic. Brut. 251: cette foule obscure.    - magnam turbam congregat ignotorum deorum, Cic. Nat. 1: il assemble une grande troupe de dieux inconnus. [st1]4 [-] foule, grande quantité.    - turba jaculorum, Ov.: grêle de traits.    - turba inanium verborum, Quint.: flux d'inutiles paroles.    - turbā valent, Quint.: (certains arguments) valent par la masse.    - turba novorum voluminum, Cic. Brut. 122: une foule d'ouvrages nouveaux.    - mediocria in mediam turbam atque in gregem coiciantur, Cic. de Or. 2, 77, 314: que les idées de valeur moyenne soient rejetées au milieu de la masse et dans la foule.
    * * *
    turba, ae, f.    - [gr]gr. τύρϐη. [st1]1 [-] trouble (causé par un grand nombre de personnes), tumulte, désordre, confusion et bousculade (d'une foule); agitation (populaire ou révolutionnaire), émeute, sédition, perturbation.    - ecce autem nova turba atque rixa, Cic. Verr. 4, 448: mais voici un nouvel incident, une nouvelle querelle.    - quanta in turba viveremus, Cic.: dans quel désordre nous vivions.    - turbas efficere, Cic.: faire éclater des désordres. [st1]2 [-] bruit, tapage, vacarme, dispute, querelle; trouble, embarras, désagrément.    - uxori turbas conciet, Plaut.: il fera une scène à sa femme.    - tum illae turbae fient, Ter.: alors ce seront de belles scènes.    - inceperat turba inter eos, Ter. Eun.: le tapage avait commencé entre eux.    - turbas dare, Plaut. Bacc. 355: causer du trouble. [st1]3 [-] foule en désordre, cohue, troupe, bande, meute.    - turba ruunt in me luxuriosa proci, Ov.: les prétendants, troupe impudente, m'assaillent.    - c. vulgus turba patronorum, Cic. Brut. 97, 332: foule obscure d'avocats.    - haec turba, Cic. Brut. 251: cette foule obscure.    - magnam turbam congregat ignotorum deorum, Cic. Nat. 1: il assemble une grande troupe de dieux inconnus. [st1]4 [-] foule, grande quantité.    - turba jaculorum, Ov.: grêle de traits.    - turba inanium verborum, Quint.: flux d'inutiles paroles.    - turbā valent, Quint.: (certains arguments) valent par la masse.    - turba novorum voluminum, Cic. Brut. 122: une foule d'ouvrages nouveaux.    - mediocria in mediam turbam atque in gregem coiciantur, Cic. de Or. 2, 77, 314: que les idées de valeur moyenne soient rejetées au milieu de la masse et dans la foule.
    * * *
        Turba, turbae. Vlpian. Un trouble et debat, Noise qui se fait entre plusieurs personnes.
    \
        Tum illae turbae fient. Terent. Le diable y sera. Bud.
    \
        Turba. Liu. Multitude de gens, Une troupe, Une tourbe, Une assemblee.
    \
        Turba et Primi, contraria. Stat. Le menu peuple.
    \
        Turba et colluuies. Cic. Amas de gents meschants, Racaille, Canaille.
    \
        Pullata. Quintil. Le menu peuple, ou commun populaire.
    \
        Rarescit turba. Stat. S'esclarcit et se diminue.
    \
        Turba prunorum. Plin. Diverses sortes de prunes.

    Dictionarium latinogallicum > turba

  • 4 immisceo

    immiscĕo ( inm-), scŭi, xtum, or stum, 2 (archaic inf. pres. pass. immiscerier, Verg. G. 1, 454) v. a. [in-misceo], to mix in, intermix, intermingle, blend (not freq. till after the Aug. per.; not in Cic. or Cæs.).
    I.
    Lit.:

    semina farinae,

    Col. 11, 3, 5; 12, 20, 3; 12, 38, 6 sq.:

    vos meorum militum corpori immiscui,

    Curt. 10, 3, 10:

    elephanti per modica intervalla agmini immixti,

    id. 8, 12, 7:

    manus manibus,

    Verg. A. 5, 429:

    summis ima,

    Ov. M. 7, 278:

    sin maculae incipient rutilo immiscerier igni,

    Verg. G. 1, 454:

    immixta corporibus semina,

    Lucr. 3, 393; cf. id. 1, 877:

    immixtus castris hostium,

    Vell. 1, 2, 1:

    mediis se immiscuit armis,

    Verg. A. 11, 815; cf.:

    feminas metus turbae virorum immiscuerat,

    Liv. 22, 60, 2:

    se nubi atrae,

    Verg. A. 10, 662.—
    B.
    Transf., to cling to:

    vestis immiscet cutem,

    Sen. Herc. Oet. 829.—
    C.
    Esp.: se immiscere, or immisceri, to join, unite with any one, associate with:

    turbae servientium,

    Tac. Agr. 4, 40:

    turbae sacricolarum,

    id. H. 3, 74:

    manipulis,

    id. Agr. 28:

    cur immisceri sibi in cavea patres plebem nollent,

    Liv. 34, 54, 6:

    equites se peditibus,

    id. 31, 35, 5:

    ita se immiscuit mediis,

    id. 39, 31, 8:

    se hostibus,

    id. 9, 36, 4:

    veteribus militibus,

    id. 40, 38, 11; 7, 12, 4; 3, 50, 10:

    vadimus immixti Danais,

    Verg. A. 2, 396:

    se alienae familiae venali,

    Quint. 7, 2, 26; cf.:

    se pavonum gregi,

    Phaedr. 1, 3, 7.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    caelestibus immisceri,

    Sen. ad Helv. 1, 8:

    si virtuti se voluptas immiscuisset,

    id. Vit. Beat. 7, 2; id. Ep. 87, 27:

    vera falsis,

    id. ib. 90, 29:

    sic enim vitia virtutibus inmixta sunt,

    id. ib. 114, 12:

    non fugienda petendis Immiscere,

    Hor. S. 1, 2, 76:

    quibus necessitudinibus immiscere te mihi parem,

    Tac. A. 4, 40 fin.:

    immixtaque vota timori,

    Ov. H. 6, 73:

    nec parvis periculis immixtus,

    Tac. H. 4, 85.—
    B.
    Esp.
    1.
    To mingle, associate, connect one thing with another:

    sortem fortunae regnique sui cum rebus Romanis,

    Liv. 45, 14, 3 (dub. Weissenb. ex conj. miscuisset).—
    2.
    Se immiscere (immisceri) alicui rei, to take part in, concern one's self with, meddle with:

    fero et contionibus et comitiis se immiscere,

    Liv. 34, 2, 1; cf.:

    ne adfinitatibus, ne propinquitatibus immisceamur,

    id. 4, 4, 6:

    ne Philippus rebus Graeciae immisceretur,

    id. 27, 30, 5:

    cum se immiscuissent colloquiis montanorum,

    Liv. 21, 32, 10:

    Fidenati bello se jam ante immiscuerant,

    id. 5, 8, 6:

    se negotiis alienis,

    Dig. 3, 5, 3 fin.:

    se bonis hereditariis,

    Gai. Inst. 2, 163.

    Lewis & Short latin dictionary > immisceo

  • 5 inmisceo

    immiscĕo ( inm-), scŭi, xtum, or stum, 2 (archaic inf. pres. pass. immiscerier, Verg. G. 1, 454) v. a. [in-misceo], to mix in, intermix, intermingle, blend (not freq. till after the Aug. per.; not in Cic. or Cæs.).
    I.
    Lit.:

    semina farinae,

    Col. 11, 3, 5; 12, 20, 3; 12, 38, 6 sq.:

    vos meorum militum corpori immiscui,

    Curt. 10, 3, 10:

    elephanti per modica intervalla agmini immixti,

    id. 8, 12, 7:

    manus manibus,

    Verg. A. 5, 429:

    summis ima,

    Ov. M. 7, 278:

    sin maculae incipient rutilo immiscerier igni,

    Verg. G. 1, 454:

    immixta corporibus semina,

    Lucr. 3, 393; cf. id. 1, 877:

    immixtus castris hostium,

    Vell. 1, 2, 1:

    mediis se immiscuit armis,

    Verg. A. 11, 815; cf.:

    feminas metus turbae virorum immiscuerat,

    Liv. 22, 60, 2:

    se nubi atrae,

    Verg. A. 10, 662.—
    B.
    Transf., to cling to:

    vestis immiscet cutem,

    Sen. Herc. Oet. 829.—
    C.
    Esp.: se immiscere, or immisceri, to join, unite with any one, associate with:

    turbae servientium,

    Tac. Agr. 4, 40:

    turbae sacricolarum,

    id. H. 3, 74:

    manipulis,

    id. Agr. 28:

    cur immisceri sibi in cavea patres plebem nollent,

    Liv. 34, 54, 6:

    equites se peditibus,

    id. 31, 35, 5:

    ita se immiscuit mediis,

    id. 39, 31, 8:

    se hostibus,

    id. 9, 36, 4:

    veteribus militibus,

    id. 40, 38, 11; 7, 12, 4; 3, 50, 10:

    vadimus immixti Danais,

    Verg. A. 2, 396:

    se alienae familiae venali,

    Quint. 7, 2, 26; cf.:

    se pavonum gregi,

    Phaedr. 1, 3, 7.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    caelestibus immisceri,

    Sen. ad Helv. 1, 8:

    si virtuti se voluptas immiscuisset,

    id. Vit. Beat. 7, 2; id. Ep. 87, 27:

    vera falsis,

    id. ib. 90, 29:

    sic enim vitia virtutibus inmixta sunt,

    id. ib. 114, 12:

    non fugienda petendis Immiscere,

    Hor. S. 1, 2, 76:

    quibus necessitudinibus immiscere te mihi parem,

    Tac. A. 4, 40 fin.:

    immixtaque vota timori,

    Ov. H. 6, 73:

    nec parvis periculis immixtus,

    Tac. H. 4, 85.—
    B.
    Esp.
    1.
    To mingle, associate, connect one thing with another:

    sortem fortunae regnique sui cum rebus Romanis,

    Liv. 45, 14, 3 (dub. Weissenb. ex conj. miscuisset).—
    2.
    Se immiscere (immisceri) alicui rei, to take part in, concern one's self with, meddle with:

    fero et contionibus et comitiis se immiscere,

    Liv. 34, 2, 1; cf.:

    ne adfinitatibus, ne propinquitatibus immisceamur,

    id. 4, 4, 6:

    ne Philippus rebus Graeciae immisceretur,

    id. 27, 30, 5:

    cum se immiscuissent colloquiis montanorum,

    Liv. 21, 32, 10:

    Fidenati bello se jam ante immiscuerant,

    id. 5, 8, 6:

    se negotiis alienis,

    Dig. 3, 5, 3 fin.:

    se bonis hereditariis,

    Gai. Inst. 2, 163.

    Lewis & Short latin dictionary > inmisceo

  • 6 turba

    turba, ae, f. [= turbê; cf. Sanscr. turāmi, to hasten; turas, hasty; Lat. turma], a turmoil, hubbub, uproar, disorder, tumult, commotion, disturbance, of a crowd of people (syn. tumultus): praetor ait: cujus dolo malo in turbā damnum quod factum esse dicetur... Turbam appellatam Labeo ait ex genere tumultūs, idque verbum ex Graeco tractum apo tou thorubein. Turbam autem ex quo numero admittimus? Si duo rixam commiserint, utique non accipiemus in turbā id factum, quia duo turba non proprie dicentur. Enimvero si plures fuerint, decem aut quindecim homines, turba dicentur. Quid ergo, si tres aut quattuor? Turba utique non erit. Et rectissime Labeo inter turbam et rixam multum interesse ait;

    namque turbam multitudinis hominum esse turbationem et coetum, rixam etiam duorum,

    Dig. 47, 8, 4:

    turba et confusio rerum,

    Cic. Fam. 6, 6, 13; cf.:

    ut exsistat ex populo turba et confusio,

    id. Rep. 1, 45, 69:

    vis belli ac turba,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    multitudo ac turba fugientium,

    Caes. B. C. 2, 35:

    turbā atque seditionibus sine curā aluntur,

    Sall. C. 37, 3.— Plur.:

    seditiones turbaeque populares,

    Quint. 2, 16, 2; cf. Tac. H. 4, 1 fin.:

    efficere turbas in castris,

    Cic. Verr. 2, 5, 12, § 31:

    turba est nunc apud aram,

    Plaut. Poen. 1, 2, 53:

    inter Officium turbamque sacri vocesque precantūm,

    Ov. M. 12, 33:

    festaque confusā resonabat regia turbā,

    id. ib. 12, 214 et saep.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., for a disturbance made by a few or a single person, a brawl, confusion, disturbance, quarrel (in good prose rare): non vides, quam turbam quosve fluctus concites? Att. ap. Non. 524, 26:

    turba atque rixa,

    Cic. Verr. 2, 4, 66, § 149:

    fugiam intro, ne quid hic turbae fiat itidem,

    Plaut. Aul. 2, 9, 9:

    Amphitruo actutum uxori turbas conciet,

    id. Am. 1, 2. 14:

    quas mihi filius turbas turbet,

    id. Bacch. 4, 10, 1: ebrius turbam aliquam dare, Caecil. ap. Non. 525, 4:

    jam tum inceperat Turba inter eos,

    Ter. Eun. 4, 4, 59; 4, 1, 2; 4, 3, 11; id. Heaut. 1, 2, 16; 5, 2, 17. —
    B.
    Concr., a crowd, throng, multitude, mob; a band, train, troop, etc.
    1.
    Of persons (freq. and class.; cf.:

    multitudo, vulgus): in foro turbāque,

    Cic. Rep. 1, 17, 28:

    domus praetoria turbā referta,

    id. Verr. 2, 1, 52, § 137:

    ut te eripias ex eā, quam ego congessi in hunc sermonem, turbā patronorum,

    id. Brut. 97, 332:

    admiratio vulgi atque turbae,

    id. Fam. 7, 1, 13:

    cum ex hac turbā et colluvione discedam,

    id. Sen. 23, 85:

    videt in turbā Verrem,

    id. Verr. 1, 7, 19:

    turbae carmina,

    Manil. 2, 136.—With gen.:

    Iliadum turbā comitata,

    Verg. A. 2, 580:

    omnis Circi,

    Quint. 1, 6, 45:

    hominum ejus aetatis,

    id. 1, 2, 2:

    discipulorum,

    id. 10, 5, 21:

    omnis eum stipata tegebat Turba ducum,

    Verg. A. 11, 13:

    scriptorum,

    Prop. 3 (4), 1, 12:

    Dario majorem turbam hominum esse, virorum sibi,

    Just. 11, 14, 10:

    forensem turbam in quattuor tribus conjecit,

    Liv. 9, 46, 14: consul alter velut unus, militaris [p. 1917] turba erat, id. 22, 42, 3:

    conferta turba iter reliquum clauserat,

    id. 39, 49, 9:

    Quiritium,

    Hor. C. 1, 1, 7:

    clientium,

    id. ib. 3, 1, 13:

    poëtarum seniorum,

    id. S. 1, 10, 67:

    pauperiorum,

    id. ib. 1, 1, 111:

    mea turba,

    Liv. 6, 15, 10.—Esp., the common crowd, = vulgus:

    turba patronorum,

    Cic. Brut. 97, 332.—
    2.
    Without the notion of a crowd or confusion, a great number, multitude:

    quid tibi de turbā narrem numeroque virorum?

    Ov. H. 15 (16), 181:

    plebes, turbā conspectior cum dignitates deessent,

    Liv. 22, 40, 4. —
    3.
    Of other things, animate or inanimate, a crowd, throng, troop, multitude, number:

    turba ignotorum deorum,

    Cic. N. D. 1, 15, 39:

    praeter vulgum turbamque animantum,

    Lucr. 2, 920:

    ferarum,

    Ov. M. 11, 44:

    canum,

    id. ib. 4, 722:

    volucrum,

    id. ib. 10, 144:

    luporum,

    Sil. 7, 129:

    materiaï,

    Lucr. 1, 1113; 2, 127:

    refertis itineribus agrestium turbā pecorumque,

    Liv. 26, 10, 8; cf. Ov. M. 10, 106:

    rotarum,

    id. ib. 6, 219:

    jaculorum,

    id. P. 4, 7, 35:

    vulnerum,

    Plin. 11, 37, 61, § 162:

    castrensium negotiorum,

    Plin. Ep. 9, 25, 1.—Of a speech:

    mediocria in mediam turbam atque in gregem coiciantur,

    Cic. de Or. 2, 77, 314:

    inanium verborum,

    Quint. 8, 2, 17:

    argumentorum,

    id. 4, 2, 82; cf. id. 6, 1, 1; 4, 5, 7; 5, 13, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > turba

  • 7 fluctuo

    fluctuo, āre, āvi, ātum - intr. - [st2]1 [-] être agité (en parlant de la mer), être ballotté sur les flots. [st2]2 [-] flotter, être porté sur les flots. [st2]3 [-] être agité, ondoyer, aller et venir. [st2]4 [-] agiter son corps. [st2]5 [-] être irrésolu, être incertain, hésiter.    - fluctuare video vehementer mare, Plaut.: je vois la mer bien agitée.    - quadriremem in salo fluctuantem reliquerat, Cic.: il avait abandonné le vaisseau à la merci des flots.    - quaedam insulae semper fluctuant, Plin.: il y a des îles qui flottent toujours.    - ventis fluctuat aer, Lucr.: l'air est agité par les vents.    - turbae fluctuantis impulsu, Tac.: emporté par les flots de la foule.    - comae cervicum fluctuantes, Gell.: crinière flottante.    - leni fluctuat zephyro seges, Sen. Herc. Fur.: la moisson se balance sous la douce haleine du zéphyr.    - magno irarum fluctuat aestu, Virg. En. 4.532: il est en proie aux transports de la colère.    - omnia et citata et fluctuantia, Sen. Contr. 3, 19: tout (dans son style) est vie et mouvement.    - claudicans et fluctuans oratio, Cic.: prose boiteuse et sans équilibre.    - animo nunc huc, nunc fluctuat illuc, Virg. En. 10, 680: son esprit incertain flotte en tous sens.    - quum hominis fluctuantem sententiam confirmassem, Cic. Att. 1, 20: quand j'eus fixé son irrésolution.
    * * *
    fluctuo, āre, āvi, ātum - intr. - [st2]1 [-] être agité (en parlant de la mer), être ballotté sur les flots. [st2]2 [-] flotter, être porté sur les flots. [st2]3 [-] être agité, ondoyer, aller et venir. [st2]4 [-] agiter son corps. [st2]5 [-] être irrésolu, être incertain, hésiter.    - fluctuare video vehementer mare, Plaut.: je vois la mer bien agitée.    - quadriremem in salo fluctuantem reliquerat, Cic.: il avait abandonné le vaisseau à la merci des flots.    - quaedam insulae semper fluctuant, Plin.: il y a des îles qui flottent toujours.    - ventis fluctuat aer, Lucr.: l'air est agité par les vents.    - turbae fluctuantis impulsu, Tac.: emporté par les flots de la foule.    - comae cervicum fluctuantes, Gell.: crinière flottante.    - leni fluctuat zephyro seges, Sen. Herc. Fur.: la moisson se balance sous la douce haleine du zéphyr.    - magno irarum fluctuat aestu, Virg. En. 4.532: il est en proie aux transports de la colère.    - omnia et citata et fluctuantia, Sen. Contr. 3, 19: tout (dans son style) est vie et mouvement.    - claudicans et fluctuans oratio, Cic.: prose boiteuse et sans équilibre.    - animo nunc huc, nunc fluctuat illuc, Virg. En. 10, 680: son esprit incertain flotte en tous sens.    - quum hominis fluctuantem sententiam confirmassem, Cic. Att. 1, 20: quand j'eus fixé son irrésolution.
    * * *
        Fluctuo, fluctuas, fluctuare: Dicitur mare fluctuare. Plautus. Faire vagues et ondes.
    \
        Fluctuare, etiam dicuntur homines. Cic. Flotter sur l'eaue, Estre agitez de flots.
    \
        Fluctuare, per translationem. Virgil. Estre en doubte, Penser maintenant d'un, maintenant d'autre.
    \
        Fluctuans acies. Curt. Armee esbranslee, qui ne scait si elle doibt tenir bon ou s'enfuir.
    \
        Fluctuat animus. Plaut. Est fort incertain de ce qu'il doibt faire.
    \
        Fluctuare. Plin. Flotter sur l'eaue.

    Dictionarium latinogallicum > fluctuo

  • 8 flumen

    flumĕn, ĭnĭs, n. [st2]1 [-] eau courante, cours d'eau, courant. [st2]2 [-] fleuve, rivière. [st2]3 [-] flots (de sang), torrent (de larmes...). [st2]4 [-] abondance, richesse.    - manare suo flumine, Liv. 5, 16, 9: couler en suivant son cours.    - flumine languido Cocytos errans, Hor. C. 2, 14, 17: Le Cocyte qui promène ses eaux paresseuses.    - flumen perpetuum, Ov.: cours uniforme d'un fleuve.    - flumen vivum, Virg.: eau vive.    - secundo flumine, Caes. BG. 7, 58, 5: en suivant le courant.    - adverso flumine, Caes. BG. 7, 60, 3: en remontant le courant.    - flumina fontis, Hor.: eau d'une source.    - a labris fugientia flumina, Hor. S. 1, 1, 69: l'eau qui s'échappe loin de sa bouche.    - leni fluit agmine flumen, Enn. ap. Macr. S. 6, 4: le fleuve a un cours paisible.    - flumen avertere, Cic.: détourner le cours du fleuve.    - ad Asturae flumen, Liv.: sur les bords de l'Astura.    - flumen Rhodanus, Caes.: le Rhône.    - flumen sanguinis, Lucr.: flots de sang.    - largo humectat flumine vultum, Virg. En. 1, 465: il verse un torrent de larmes.    - rigido flumine nubes exonerabantur, Petr.: les nuages se déchargeaient en des torrents de grêle.    - effusae ruunt flumine turbae, Sil. 12, 185: la foule se répand en masses ondoyantes.    - flumen verborum orationis, Cic.: torrent de paroles du discours.    - flumen orationis aureum fundens Aristoteles, Cic. Ac. 2, 38, 119: Aristote épanchant les flots d'or de son éloquence.    - flumen ingenii, Cic.: richesse d'imagination, génie fécond.
    * * *
    flumĕn, ĭnĭs, n. [st2]1 [-] eau courante, cours d'eau, courant. [st2]2 [-] fleuve, rivière. [st2]3 [-] flots (de sang), torrent (de larmes...). [st2]4 [-] abondance, richesse.    - manare suo flumine, Liv. 5, 16, 9: couler en suivant son cours.    - flumine languido Cocytos errans, Hor. C. 2, 14, 17: Le Cocyte qui promène ses eaux paresseuses.    - flumen perpetuum, Ov.: cours uniforme d'un fleuve.    - flumen vivum, Virg.: eau vive.    - secundo flumine, Caes. BG. 7, 58, 5: en suivant le courant.    - adverso flumine, Caes. BG. 7, 60, 3: en remontant le courant.    - flumina fontis, Hor.: eau d'une source.    - a labris fugientia flumina, Hor. S. 1, 1, 69: l'eau qui s'échappe loin de sa bouche.    - leni fluit agmine flumen, Enn. ap. Macr. S. 6, 4: le fleuve a un cours paisible.    - flumen avertere, Cic.: détourner le cours du fleuve.    - ad Asturae flumen, Liv.: sur les bords de l'Astura.    - flumen Rhodanus, Caes.: le Rhône.    - flumen sanguinis, Lucr.: flots de sang.    - largo humectat flumine vultum, Virg. En. 1, 465: il verse un torrent de larmes.    - rigido flumine nubes exonerabantur, Petr.: les nuages se déchargeaient en des torrents de grêle.    - effusae ruunt flumine turbae, Sil. 12, 185: la foule se répand en masses ondoyantes.    - flumen verborum orationis, Cic.: torrent de paroles du discours.    - flumen orationis aureum fundens Aristoteles, Cic. Ac. 2, 38, 119: Aristote épanchant les flots d'or de son éloquence.    - flumen ingenii, Cic.: richesse d'imagination, génie fécond.
    * * *
        Flumen, fluminis, pen. corr. neut. gen. Une riviere.
    \
        Flumen riui. Plin. Le cours d'un ruisseau.
    \
        Prima flumina Nili bibere. Mart. Boire de l'eaue de la fontaine et premiere source du Nil.
    \
        Aduerso flumine lembum subigit. Virgilius. Contremont, Contre le fil et le cours de l'eaue, Contre eaue.
    \
        Pingui flumine Nilus. Virgil. Duquel l'eaue engraisse la terre.
    \
        Viuum. Virgil. Qui tousjours coule et jamais ne tarit.
    \
        Gelu flumina constiterunt. Horatius. Les rivieres sont gelees ou glacees.
    \
        Largo humectat flumine vultum. Virgil. Il jecte tant de larmes, et pleure tant, qu'il en ha tout le visage mouillé.
    \
        Superare flumina. Ouid. Passer oultre, Nager oultre.
    \
        Vomens calidum de pectore flumen. Virgil. Jectant grande abondance de sang.
    \
        Ingenii flumen. Cic. Abondance d'engin et d'esprit.
    \
        Verborum flumen. Cic. Abondance de langage.

    Dictionarium latinogallicum > flumen

  • 9 forum

    [ABCU]A - fŏrum, fŏri, n.: [st1]1 [-] espace libre, emplacement.    - forum sepulcri, Cic. Leg. 2, 24, 61: vestibule d'un tombeau.    - forum vinarium: bassin du pressoir. [st1]2 [-] place publique, place du marché.    - quid turbae apud forum! Ter.: quel vacarme sur la place!    - forum venalium rerum, Sall.: marché.    - forum boarium (bovarium): marché aux boeufs.    - forum olitorium (holitorium): marché aux légumes.    - forum piscarium (piscatorium): marché aux poissons, halle aux poissons.    - cui multa fora restarent, Cic.: qui avait encore bien des foires à parcourir.    - scisti uti foro, Ter.: tu as su faire tes affaires.    - in foro esse: fréquenter le forum (où se tenaient les audiences judiciaires et les assemblées politiques, où l'on briguait les charges publics). [st1]3 [-] forum (en particulier celui de Rome; un lieu destiné aux assemblées publiques et au règlement des affaires judiciaires ou commerciales); carrière politique, tribunal, cour de justice, barreau, opération de banque.    - in foro turbaque, Cic. Rep. 1, 17: en plein forum, au milieu de la foule.    - in foro dicere, Cic.: faire un discours dans le forum, parler en public.    - verba de foro accipere, Cic.: se servir d'expressions triviales.    - forum attingere, Cic.: se lancer dans les affaires publiques, faire ses débuts au forum.    - forum agere: rendre la justice, tenir audience.    - arripere verba de foro, Cic. Fin. 3, 2, 4: prendre ses mots dans la rue, dans l'usage courant.    - ut forum cum armis conferatis, Cic. Verr. 2: pour que vous compariez les tribunaux et les armes.    - in alieno foro litigare, Mart. 12 praef: plaider devant un tribunal étranger, être désorienté.    - extra suum forum, Cic.: hors de sa juridiction.    - ibi forum agit, Cic.: là, il tient audience.    - in foro versari: s'occuper d'affaires au forum.    - foro decedere, Cic.: ne plus paraître en public, s'éloigner des affaires publiques.    - cedere foro: faire banqueroute.    - provinciae fora: les centres d'assises de la province.    - egomet video rem vorti in meo foro, Plaut. Most.: je vois bien que **ma situation est traitée sur mon propre forum** = que je suis trahi.    - calliditas fori, Tac.: les subtilités de la chicane.    - forum indicere, Virg.: donner des lois, donner une législation.    - foro mersus, Plaut.: abîmé de dettes. [st1]4 [-] bourg indépendant (possédant une juridiction propre). [st1]5 [-] Forum (nom donné à plusieurs villes).    - Forum Alieni, Tac.: ville de la Gaule Transpadane (= Ferrare).    - Forum Appii, Cic.: petite ville du Latium (= S. Donato).    - Forum Aurelium, Cic.: ville située sur la voie Aurélia (= Montalto).    - Forum Julii, Cic.: ville de la Narbonnaise (= Fréjus).    - Forum Cornelii, Cic.: ville de l'Emilie (= Imola).    - Forocorneliensis, e: relatif au Forum Cornelii. [ABCU]B - fŏrum, gén. plur. de foris.
    * * *
    [ABCU]A - fŏrum, fŏri, n.: [st1]1 [-] espace libre, emplacement.    - forum sepulcri, Cic. Leg. 2, 24, 61: vestibule d'un tombeau.    - forum vinarium: bassin du pressoir. [st1]2 [-] place publique, place du marché.    - quid turbae apud forum! Ter.: quel vacarme sur la place!    - forum venalium rerum, Sall.: marché.    - forum boarium (bovarium): marché aux boeufs.    - forum olitorium (holitorium): marché aux légumes.    - forum piscarium (piscatorium): marché aux poissons, halle aux poissons.    - cui multa fora restarent, Cic.: qui avait encore bien des foires à parcourir.    - scisti uti foro, Ter.: tu as su faire tes affaires.    - in foro esse: fréquenter le forum (où se tenaient les audiences judiciaires et les assemblées politiques, où l'on briguait les charges publics). [st1]3 [-] forum (en particulier celui de Rome; un lieu destiné aux assemblées publiques et au règlement des affaires judiciaires ou commerciales); carrière politique, tribunal, cour de justice, barreau, opération de banque.    - in foro turbaque, Cic. Rep. 1, 17: en plein forum, au milieu de la foule.    - in foro dicere, Cic.: faire un discours dans le forum, parler en public.    - verba de foro accipere, Cic.: se servir d'expressions triviales.    - forum attingere, Cic.: se lancer dans les affaires publiques, faire ses débuts au forum.    - forum agere: rendre la justice, tenir audience.    - arripere verba de foro, Cic. Fin. 3, 2, 4: prendre ses mots dans la rue, dans l'usage courant.    - ut forum cum armis conferatis, Cic. Verr. 2: pour que vous compariez les tribunaux et les armes.    - in alieno foro litigare, Mart. 12 praef: plaider devant un tribunal étranger, être désorienté.    - extra suum forum, Cic.: hors de sa juridiction.    - ibi forum agit, Cic.: là, il tient audience.    - in foro versari: s'occuper d'affaires au forum.    - foro decedere, Cic.: ne plus paraître en public, s'éloigner des affaires publiques.    - cedere foro: faire banqueroute.    - provinciae fora: les centres d'assises de la province.    - egomet video rem vorti in meo foro, Plaut. Most.: je vois bien que **ma situation est traitée sur mon propre forum** = que je suis trahi.    - calliditas fori, Tac.: les subtilités de la chicane.    - forum indicere, Virg.: donner des lois, donner une législation.    - foro mersus, Plaut.: abîmé de dettes. [st1]4 [-] bourg indépendant (possédant une juridiction propre). [st1]5 [-] Forum (nom donné à plusieurs villes).    - Forum Alieni, Tac.: ville de la Gaule Transpadane (= Ferrare).    - Forum Appii, Cic.: petite ville du Latium (= S. Donato).    - Forum Aurelium, Cic.: ville située sur la voie Aurélia (= Montalto).    - Forum Julii, Cic.: ville de la Narbonnaise (= Fréjus).    - Forum Cornelii, Cic.: ville de l'Emilie (= Imola).    - Forocorneliensis, e: relatif au Forum Cornelii. [ABCU]B - fŏrum, gén. plur. de foris.
    * * *
        Forum, huius fori. Sallust. Cic. Le lieu public où on tient le marché, Le lieu du marché, L'apport.
    \
        Forum boarium. Liu. Le marché aux boeufs.
    \
        Forum piscarium. Varr. Le lieu où on vend le poisson, La poissonnerie.
    \
        Forum suarium. Varr. Le marché aux porceaux.
    \
        Forum vinarium. Varr. Le marché où on vend le vin, L'estappe.
    \
        Foro vti. Terent. Se gouverner selon le temps, Prendre le temps comme il vient, Temporiser, S'accommoder au temps, Selon le marché faire, Se gouverner selon le cours du marché.
    \
        Forum. Quintil. Cic. Le lieu public où on souloit anciennement tenir les plaids. Fore, ou For. Inde Parisiis le For l'evesque, hoc est Forum episcopi.
    \
        Agere forum. Cic. Exercer acte de judicature, Tenir les plaids, Tenir les assises.
    \
        Forum attingere. Cic. Commencer à vouloir entendre le maniement de la chose publique.

    Dictionarium latinogallicum > forum

  • 10 oleum

    oleum, i, n. [st2]1 [-] huile d’olive, huile. [st2]2 [-] huile de lampe; veille, peine. [st2]3 [-] huile (dont se frottaient les athlètes); palestre; exercices (physiques ou scolaires). [st2]4 [-] huile (pour les cérémonies chrétiennes). [st2]5 [-] huile, essence (de certains végétaux).    - oleo tranquillior, Plaut.: [plus doux que l'huile]= plus doux qu'un agneau.    - eram decus olei, Cat. 63, 64: j'étais la gloire de la palestre.    - oleum et operam perdidi, Plaut.: j'ai perdu mon huile et ma peine.    - plus temporis atque olei plus, Juv. 7: plus de temps et plus de peine.    - oleum addere camino, Hor. (prov.): jeter de l'huile sur le feu.    - quibus pars vitae in oleo consumitur, Quint.: ceux qui passent une partie de leur vie à exercer leur corps.    - nitidum quoddam genus est verborum et laetum, et palaestrae magis et olei, quam hujus civilis turbae ac fori, Cic. de Or. 1: c'est un style brillant et fleuri, plutôt fait pour les discussions d'école que pour les tumultueux débats du forum.    - oleum vivum, Grat.: naphte, pétrole.
    * * *
    oleum, i, n. [st2]1 [-] huile d’olive, huile. [st2]2 [-] huile de lampe; veille, peine. [st2]3 [-] huile (dont se frottaient les athlètes); palestre; exercices (physiques ou scolaires). [st2]4 [-] huile (pour les cérémonies chrétiennes). [st2]5 [-] huile, essence (de certains végétaux).    - oleo tranquillior, Plaut.: [plus doux que l'huile]= plus doux qu'un agneau.    - eram decus olei, Cat. 63, 64: j'étais la gloire de la palestre.    - oleum et operam perdidi, Plaut.: j'ai perdu mon huile et ma peine.    - plus temporis atque olei plus, Juv. 7: plus de temps et plus de peine.    - oleum addere camino, Hor. (prov.): jeter de l'huile sur le feu.    - quibus pars vitae in oleo consumitur, Quint.: ceux qui passent une partie de leur vie à exercer leur corps.    - nitidum quoddam genus est verborum et laetum, et palaestrae magis et olei, quam hujus civilis turbae ac fori, Cic. de Or. 1: c'est un style brillant et fleuri, plutôt fait pour les discussions d'école que pour les tumultueux débats du forum.    - oleum vivum, Grat.: naphte, pétrole.
    * * *
        Oleum, olei, Huile.
    \
        Largo oleo vnctum cadauer. Horat. Huilé, Enhuilé.
    \
        Oleum addere camino. Horat. Allumer, ou augmenter ung mal desja encommencé.
    \
        Oleum et operam perdere. Cic. Perdre ce qu'on a mis à faire quelque chose et sa peine.
    \
        Oleo tranquillior. Plaut. Plus doulx que huile.

    Dictionarium latinogallicum > oleum

  • 11 immisceō (in-m-)

        immisceō (in-m-) miscuī, mīxtus, ēre,    to mix in, intermix, intermingle, blend: nives caelo prope inmixtae, L.: summis ima, O.: se nubi atrae, V. —Of boxers: manūs manibus, entwine, V.— Pass, to be mingled, be associated, join: feminas metus turbae virorum immiscuerat, L.: inmixti turbae militum togati, L.—With se, to join, associate with: se peditibus, L.: se conloquiis montanorum, joined in, L.: se nocti, to disappear in, V.—Fig., to mingle, mix, confound, blend: fugienda petendis, H.: immixta vota timori, O.: variis casibus inmixtis, L.— Pass, to take part in, concern oneself with, meddle with: rebus Graeciae inmisci, L.—With se, to take part in, meddle with: foro se, L.

    Latin-English dictionary > immisceō (in-m-)

  • 12 turba

        turba ae, f    [TVR-], a turmoil, hubbub, uproar, disorder, tumult, commotion, disturbance: ut exsistat ex populo turba: fugientium, Cs.: turbā atque seditionibus sine curā aluntur, S.— A brawl, disturbance, quarrel: iam tum inceperat Turba inter eos, T.: turba atque rixa.— A disorderly multitude, crowd, throng, mob, band, train, troop: videt in turbā Verrem: cum ex hac turbā et col luvione discedam: Iliadum, V.— A great number, throng, multitude: plebes, turbā conspectior cum dignitates deessent, L.: omnis eum stipata tegebat Turba ducum, V.: canum, O.: turba mea, i. e. my brood, Ph.: iaculorum, O.— The common crowd, vulgar, mass: velut unus turbae militaris, L.: poëtarum seniorum, H.: ignotorum deorum.
    * * *
    commotion, uproar, turmoil, tumult, disturbance; crowd, mob, multitude

    Latin-English dictionary > turba

  • 13 impulsus

    I a, um part. pf. к impello II impulsus, ūs m. [ impello ]
    1) толчок, удар, столкновение ( scutorum C)
    2) падение, обвал ( saxi V)
    4) побуждение, инициатива

    Латинско-русский словарь > impulsus

  • 14 silesco

    silēsco, —, —, ere [inchoat. к sileo ]
    умолкать (silescunt turbae Ter; domus alta silescit V); утихать ( venti silescunt O)

    Латинско-русский словарь > silesco

  • 15 turba

    ae f. тж. pl.
    1) смятение, замешательство (t. et confusio rerum C); суматоха, беспорядок ( in magna turba vivere C); возбуждение, брожение ( turbas efficere in castris C); беспорядки, бунт ( turba ac seditiones Sl)
    2) шум, ссора
    turbam facere alicui Ter — устраивать кому-л. сцену
    3) скопище, толпа, масса ( fugientium Cs); свита ( ducum V)
    4) стая (ferarum, canum O); множество, масса (arborum O; verborum Q; rerum O, Sen); куча ( voluminum C)

    Латинско-русский словарь > turba

  • 16 amabilis

    amābilis, e, Adi. m. Compar. u. Superl. (amo), I) liebenswürdig (Ggstz. invisus), filiola, Cic.: uxor (Ggstz. odibilis), Ambros.: mores, Cic.: insania, holder Wahn der Betörung, Hor.: vultu amabilis, Sen.: ut ameris amabilis esto, Ov.: erat cunctis hominibus amabilis, allgemein beliebt, Vopisc.: amabilior mihi Velia fuit, quod te ab ea amari sensi, Cic.: mihi quidem videntur qui utilitatum causā fingunt amicitias, amabilissimum nodum amicitiae tollere, Cic. – m. Dat., v. Pers., turbae, Sen. ep. 36, 3. – II) geeignet, Liebe zu erwecken, nihil est amabilius quam morum similitudo bonorum, Cic. de off. 1, 56.

    lateinisch-deutsches > amabilis

  • 17 Cleanthes

    Cleanthēs, is, Akk. em u. ēn, m. (Κλεάνθης), aus Assos in Kleinasien, der Sage nach erst Wasserschöpfer, dann Schüler u. Nachfolger des Stoikers Zeno, Lehrer des Chrysippus, Cic. Acad. 2, 73. Sen. ep. 44, 3: appellat., Plur. Cleanthae, ārum, m., Anhänger des Kl., Stoiker, Iuven. 2, 7: turba Cleantharum, Ven. Fort. 7, 12, 26. – Dav. Cleanthēus, a, um, kleanthisch = stoisch, fruge, Lehren des Kl., Pers.: turbae, Schüler des Kl., Claud.

    lateinisch-deutsches > Cleanthes

  • 18 coepio

    coepio (arch. coipio), coepī, coeptum, coepere ( die tempora praes. nur in der vorklassischen Periode; die tempora perf. act. u. pass. sehr häufig in allen Perioden), v. tr. u. intr. (v. com u. apio), eig. etw. an mehreren Seiten anfassen, -angreifen; dah. anfangen, beginnen, unternehmen, I) tr.: A) act.: a) tempp. praes., meist m. Acc.: mane coepiam, Caecil. com. 90: neque pugnas neque ego litis coepio, Plaut. Men. 960: ubi nil habeat, alium quaestum coepiat, Plaut. truc. 232: lubido extemplo coeperest convivium, Plaut. Pers. 121: ille quicquid coeperet, Ter. adelph. 397: m. Infin., coepiam seditiosa verba loqui, Cato oratt. fr. inc. 17 (b. Paul. ex Fest. 59, 10). – b) tempp. perf.: coepi, coeperam etc., m. Acc. od. absol., id quod coepi, Plaut.: coepit cum talia vates, folgendermaßen (zu reden) anhob, Verg.: iter, quod coeperunt percurrunt, Curt.: quae coeperamus, Quint.: si quicquam hodie hic turbae coeperis, Ter.: magnis operibus perfectis obsidium coepit per L. Catilinam legatum, Sall. fr.: obsidium coepit per praesidia, Tac.: huiusmodi orationem coepit, Tac.: u. m. Infin. act., c. orare, Nep.: coepi velle (ich habe mich dem Wunsche hingegeben, es am mir das Gelüste an), m. folg. Infin., Cic. ep. 7, 5, 1 u. Spät. (s. Hildebr. Apul. met. 4, 31. p. 292; vgl. Ggstz. coepit nolle quae pepigerat, Apul. flor. 18. p. 30, 7 Kr.): dicere coepi, Cic., u. bl. coepi, Verg., Liv. u.a., ich begann zu reden, ich hob an (vgl. Fabri Sall. Iug. 109, 4): aber ut coepi dicere u. bl. ut coepi, wie gesagt (stehende Formel, um die unterbrochene Rede wieder aufzunehmen), Cic. Rosc. Am. 91 u. ad Att. 13, 28, 2: so auch ut coeperam dicere od. ut dicere coeperam, Petron. 75, 10. Augustin. tract. in Io. 124, 2. Fulg. contin. Virg. p. 149 M.: u. m. ab u. Abl., cum ab iis coeperim (sc. dicere), quae etc., Cels. 3, 2. p. 16, 15 D. – mit Infin. pass., gew. mit solchen, die reflexive Bedeutung haben (vgl. Dietsch Sall. Cat. 51, 40. p. 236 sq.), zB. si quae rapinae fieri (zu geschehen) coeperunt, Cic.: afflictari lamentarique coepisse (sich dem heftigsten Klagen u. Jammern hingeben), Cic.: paupertas probro haberi (zu gelten) coepit, Sall.: fiducia augeri (sich zu mehren) nostris coepit, Sall. fr. – doch auch mit reinem Infin. pass. (s. Nipperd. Quaest. Caes. p. 19), zB. coepit defricari, Cornif. rhet.: Maenius urbanus coepit haberi, Liv. (vgl. Fabri Liv. 21, 58, 10); amphora coepit institui, Hor.: si coepisset audiri, Curt.: corpus ut moveri a Miseno coepit, Suet.: Aeolis ab Aeoliis incoli coepit, Mela. – c) Partiz. Fut. coepturus, m. Acc., zB. Romanos omnibus instructiores rebus coepturos bellum, Liv. 42, 47, 3: nemine opinante, quidnam coepturus esset, Suet. Cal. 46: m. ab u. Abl., nos rite coepturi ab Homero videmur, Quint. 10, 1, 46. – B) pass., nur in den tempp. perf.: coeptus sum, zB. ita cum Syphace Romanis amicitia coepta est, Liv.: Ggstz., coeptum (est) per eos, qui agi volebant; desitum est per hunc, qui decessit, Cic. pro Corn. 1. fr. 37 K. – bes. m. folg. Infin. pass., lapides iaci coepti sunt, Caes.: consuli coepti sumus, Cic.: abici arma ac dedi hostes coepti, Liv.: fuga ex acie duce amisso fieri coepta est, Liv.: postquam armis disceptari coeptum sit de iure publico, Cic.: coeptum est referri de inducendo senatus consulto, Cic.: apud Cadmeam cum Lacedaemoniis pugnari coeptum est, Nep. – selten m. Infin. act., surrexit et de damnatione ferventer loqui est coeptum, Cael. in Cic. ep. 8, 8, 2: cum instructa (erat) acies coeptumque in hostem progredi, Gell. 1, 11, 3. - Partic., coeptum bellum, Sall.: c. opus, Ov.: P. Decii non coeptae modo ante, sed cumulatae novā virtute laudes, Liv.: c. cum Antiocho bellum, Liv. (vgl. Fabri Liv. 24, 48, 13): simulque coeptus dies, Tac.: coeptae in rebus prosperis amicitiae, Fronto: im Abl. absol., coeptā luce, Tac.: nocte coeptā, Tac.: coeptā hieme, Tac. – m. ab u. Abl. (zur Angabe des Ursprungs), herrührend, templum ab Agrippina coeptum, Suet.: limes a Tiberio coeptus, Tac.: horti a Lucullo coepti, Tac. (vgl. Walther Tac. ann. 1, 50 in.). – II) intr. anfangen, beginnen, den Anfang nehmen (vgl. Korte u.a. zu Sall. Iug. 31, 4), sic odium coepit glandis, Lucr.: quoniam coepit Graecorum mentio, Iuven.: ubi silentium coepit, Sall.: ubi dies coepit, Sall.: cum ver coepit, Sen.: quando coepisset febris, Cels. – u. m. Adv. od. m. ab od. ex u. Abl. (zur Angabe des Ursprungs) herrühren, unde ea coeperint, Cels.: a quo iurgium coepit, Quint.: a Tiberio Graccho seditiones graves coepere, Tac.: quibus ex virtute nobilitas coepit, Sall.: proditio coepit e domo Scaevini, Tac.: m. cum u. Abl., artis eius originem cum olympiadum initio coepisse, Plin. 36, 11: pictura aut statuaria, quarum utraque cum Phidia coepit, Plin. 36, 15. – / Eine Perfektform coepivi will A. Spengel (Philol. 32, 366) bei Plaut. Cas. 3, 5, 23 u. 57; cist. 4, 2, 19 u. merc. 533 herstellen. – coëpit bei Lucr. 4, 619 u. so auch öfters bei Plaut.

    lateinisch-deutsches > coepio

  • 19 comparo [2]

    2. comparo, āvī, ātum, āre (compar), gleichs. begleichen, d.i. gleichmachen, gleichstellen, I) eig., in eine gleiche Stellung-, in ein gleiches Verhältnis bringen, a) Lebl.: labella cum labellis, genau Lippe auf Lippe drücken, Plaut. asin. 668. – ut inter ignem et terram aquam deus animamque poneret eaque inter se compararet et proportione coniungeret, Cic. Tim. 15: comparari postremo, mit dem letzten in Verhältnis stehen, ibid. 14. – b) Pers.: α) als Kollegen in gleiche Stellung bringen, zusammenstellen, priore item consulatu inter se comparati, Liv.: non possumus non vereri, ne male comparati sitis, Liv. – β) als gewachsenen Gegner jmdm. gegenüberstellen, mit jmd. zusammenbringen, sich messen lassen (eig. Gladiatoren, dann auch Feldherren, Anwälte), postquam Agesilaum cum ingentibus copiis in Asiam misere, non facile dixerim, quod aliud par ducum tam bene comparatum fuerit, Iustin. – m. Ang. wem? alqm Threci, Suet. – gew. m. Ang. mit wem? comparari cum Aesernino Samnite, cum patrono disertissimo, Cic. – m. Ang. gegen wen? comparari adversus veterem ac perpetuum imperatorem, Liv. – m. Ang. wozu? Scipio et Hannibal velut ad extremum certamen comparati duces, Liv.

    II) übtr., in gleiches Verhältnis bringen, ausgleichen, a) übh.: senium suum cum dolore alcis coniungere et comparare, Acc. tr. 90. – als publiz. t. t., comparare provincias inter se, od. bl. comparare provincias, od. bl. comparare inter se, die Amtsgeschäfte ausgleichen, in betreff der Amtsgeschäfte übereinkommen, -eine Übereinkunft treffen (v. höhern Magistraten), Liv. (s. Fabri Liv. 24, 10, 2. Dietsch Sall. Iug. 43, 1). – b) in der Beurteilung gleich machen, α) gleichs. als ebenbürtig gleichstellen, auf gleichen Fuß stellen (Ggstz. anteferre, praeferre, anteponere, vorziehen), nullius consilium non modo antelatum, sed ne comparatum quidem est, Nep. – m. Ang. wem? quis huic deo compararier ausit? Catull.: neminem tibi profecto hominem ex omnibus anteposuissem, aut etiam comparassem, Cic. fr.: ut, qui aliorum iudicio mihi comparatus erat, suā mox confessione me sibi praeferret, Liv.: utrum exercitus exercitui an dignitas an causa comparari poterat? Liv.: et se mihi comparet Aiax? Ov.: commentarii non comparandi superioribus eius scriptis, Hirt. b. G. – m. Ang. mit wem?fuit enim talis dux, ut non solum aetatis suae cum primis compararetur, sed ne de maioribus natu quidem quisquam anteponeretur, Nep.: u. m. Ang. wodurch? (deutsch woran?) virtute se comp. cum alqo, Caes. – β) gleichs. als Gegner gegenüberstellen, vergleichen, vergleichend zusammenstellen, einen Vergleich anstellen (s. Pabst Tac. dial. 7. p. 29), maiora et minora et paria, Cic.: similitudines, Cic.: comparandi anxietas, Quint. – mit Ang. wodurch? (deutsch wonach?) res numero, specie, Cic.: imperatores formā ac decore corporis, Cic. – mit Ang. von wo aus? (deutsch wonach?) si diligenter et ex nostrorum et ex Graecorum copia comparare voles, Cic. de or. 1, 11. – m. Ang. wem? (deutsch mit wem?) durch Dat., Attico Lysiae Catonem nostrum, Cic.: equi fortis et victoris senectuti c. suam, Cic.: antiquum sermonem nostro, Quint.: se maiori pauperiorum turbae, Hor.: copias copiis vel numero vel militum genere, Liv.: cur illi vobis comparandi sint? vergleichbar, Liv. (vgl. Weißenb. u. Wölffl. Liv. 21, 43, 12). – m. Ang. mit wem? durch cum m. Abl. od. (miteinander) durch inter se, zB. Catonem cum Philisto et Thucydide, Cic.: corporis commoda cum externis et externa cum corporis, et ipsa inter se corporis, et externa cum externis, Cic.: cum meum factum cum tuo comparo, Cic.: c. leges inter se, Quint.: m. Ang. gegen wen? (= im Verhältnis zu wem?) durch ad mit Akk., nec comparandus hic quidem ad illum est, Ter. eun. 681. – m. folg. indir. Fragesatz = vergleichend zusammenstellen, durch Vergleichung abwägen, erwägen, ermessen, id ego semper sic mecum agito et comparo, quo pacto magnam hanc molem minuam, Acc. fr.: proin tu id cui fiat, non qui faciat compara, Acc. fr.: fuere qui compararent, quae in Drusum honora et magnifica Augustus fecisset, Tac.: deinde comparat, quanto plures deleti sint hominum impetu,... quam omni reliquā calamitate, Cic.: comparando hinc, quam intestina corporis seditio similis esset irae plebis in patres, flexisse mentes hominum, Liv.: cum comparetur, utrum satius sit populum frumentum accipere, an non accipere, Cornif. rhet. – / Parag. Infin. compararier, Catull. 61, 65 u. 70 75.

    lateinisch-deutsches > comparo [2]

  • 20 concitator

    concitātor, ōris, m. (concito), I) der Aufreger, Aufwiegler, tabernariorum, Cic. de domo 13: absol., Sen. de ira, 3, 2, 3. – II) der Erreger = Anstifter, seditionis, Cic.: belli, Hirt. b.G.: turbae ac tumultus, Liv.

    lateinisch-deutsches > concitator

См. также в других словарях:

  • Turbae — (lat., »Haufen«), in den Passionen, geistlichen Schauspielen, Oratorien etc. die in die Handlung eingreifenden Chöre des Volkes (der Juden oder der Heiden) zum Unterschied von den betrachtenden Chören (Chorälen etc.) …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Turbae — Turba (lat. „Schar“, Volkshaufe , aber auch das Getümmel , der Trubel , der Lärm [1], pl. Turbae) ist die Fachbezeichnung für Chöre, die in Passionen, Oratorien und anderen geistlichen Musikwerken Menschengruppen darstellen, die am Geschehen… …   Deutsch Wikipedia

  • Turbae — Tụrbae   [lateinisch turba »Schar«], Singular Tụrba die, , in Passionen, Oratorien und geistliche Schauspielen die in die Handlung eingreifenden dramatischen Chöre (Jünger, Juden, Soldaten) im Unterschied zu den Chören betrachtenden Inhalts… …   Universal-Lexikon

  • COMPRESSIO turbae — apud Petr. Chrylologum, Serm. 86. Posteaquam vidit Dommum in inquisitione persistere, et discipulis incusantibus et turbae compressionem opponentibus, venit in medium. Indigitatur Statio, l. 4. Theb. v. 798. Illi per dumos et opaca virentibus… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Страсти (Бах) — Иоганн Себастьян Бах «Страсти» (нем. Die Passion)  цикл монументальных произведений Баха, где разыгрываемый в лицах евангельский рассказ перемежается ариями da capo …   Википедия

  • Matthäus-Passion (J. S. Bach) — Christus als Schmerzensmann von Lucas Cranach d. Ä. (1515) Die Matthäus Passion, BWV 244, ist eine oratorische Passion von Johann Sebastian Bach für Solisten, Doppel Chor und Orchester. Der Bericht vom Leiden und Sterben Jesu Christi nach dem… …   Deutsch Wikipedia

  • Passion (Musik) — Die musikalische Passion stellt die Vertonung des biblischen Passionstextes dar, wie er in einem der Evangelien überliefert ist. Inhaltsverzeichnis 1 Geschichte und liturgischer Ort 2 Unterscheidungen und Typen 2.1 Choralpassion und res …   Deutsch Wikipedia

  • Turba — Verurteilung und Verspottung Jesu in einer Passionsdarstellung. Turbae Chöre, in diesem Fall Soldaten und das Volk, nehmen hier eine tragende Rolle ein, denn sie treiben die Stimmung gegen Jesus; Gemälde von Giotto di Bondone, 14. Jahrhundert.… …   Deutsch Wikipedia

  • Passion — Energie; Heftigkeit; Leidenschaftlichkeit; Herzblut; Leidenschaft; Tatkraft; Verve (fachsprachlich); Dynamik; Eifer * * * Pas|si|on 〈f. 20〉 1. Leid …   Universal-Lexikon

  • Turba — Tụr|ba, die; , Turbae [lat. turba = ↑ 1Schar] (Musik): ↑ Chor (1 a) in ↑ Passionen (2 c) u. Ä. * * * Tụr|ba, die; , Turbae [lat. turba = 1↑Schar] ( …   Universal-Lexikon

  • OFFICIOSI — romae olim iidem qui Salutatores. Ita vocabatur Clientum turba, qui Patronis ac magnis Amicis Ave matut inum portantes, eos in forum deducebant ac reducebant, quod officium diutissime duravit, etiam postquam Imperium byzantium translatum est. Nam …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»